Ρύθμιση-λαιμητόμος για υπερχρεωμένους!

Παρασκευή, 7 Ιουνίου 2013

Ακόμη και 400 ευρώ το μήνα θα καλείται πολύ σύντομα να πληρώνει στην τράπεζα ένας υπερχρεωμένος καταναλωτής, ο οποίος βρίσκεται σε απόλυτη οικονομική αδυναμία, για να έχει δικαίωμα να υπαχθεί στο νόμο Κατσέλη! Αυτό προβλέπει μία από τις διατάξεις του δήθεν... σωτήριου για τους υπερχρεωμένους νομοσχεδίου, που κατέθεσε στη Βουλή ο Κωστής Χατζηδάκης και προβάλλεται ως σοβαρή πρωτοβουλία ανακούφισης καταναλωτών από τα «ασήκωτα» χρέη στις τράπεζες.

Η «πνευματική μητέρα» του νόμου για τους υπερχρεωμένους, πρώην υπουργός Οικονομίας, Λούκα Κατσέλη, δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι...

ασκεί δριμεία κριτική στο νομοσχέδιο Χατζηδάκη, τονίζοντας ότι οι προτεινόμενες ρυθμίσεις «δυσχεραίνουν αντί να ανακουφίζουν όσους δανειολήπτες βρίσκονται σε μόνιμη αδυναμία εκπλήρωσης των οφειλών τους».

Η κ. Κατσέλη επισημαίνει με ιδιαίτερη έμφαση ως εξαιρετικά επιβαρυντική για τους δανειολήπτες, τη ρύθμιση που προβλέπει ως υποχρεωτική την ελάχιστη μηνιαία καταβολή ποσού 10% των δόσεων και μάλιστα για όλα τα δάνεια, προκειμένου να υπαχθεί ο οφειλέτης στις ρυθμίσεις του νόμου. Τονίζει μάλιστα ότι η ρύθμιση αυτή, αν τελικά γίνει δεκτή από τη Βουλή, θα αποκλείσει ή θα δυσχεράνει την πρόσβαση στον νόμο της πλειοψηφίας υπερχρεωμένων νοικοκυριών.

Έχει ενδιαφέρον να δούμε πώς θα λειτουργήσει στην πράξη αυτή η ρύθμιση για τους δανειολήπτες και για τις τράπεζες:

• Όπως φαίνεται από όλες τις αποφάσεις που έχουν εκδοθεί  από τα Ειρηνοδικεία βάσει του νόμου Κατσέλη υπέρ των δανειοληπτών, που οι περισσότερες οδηγούν σε σημαντικό ποσοστό «κουρέματος» των οφειλών τους, οι δανειολήπτες που προσέφυγαν στη Δικαιοσύνη βαρύνονταν με μεγάλα ποσά οφειλών από πολλά προϊόντα καταναλωτικής πίστης (δάνεια και κάρτες). Για παράδειγμα, δύο πρόσφατες αποφάσεις που ανακοινώθηκαν από την ΕΚΠΟΙΖΩ και κατέληξαν σε μεγάλα «κουρέματα» οφειλών, αφορούσαν χρέη 170.000 ευρώ στη μία περίπτωση και 202.000 στη δεύτερη. Και στις δύο περιπτώσεις, τα χρέη είχαν δημιουργηθεί από... μέγα πλήθος συμβάσεων καταναλωτικής πίστης!
• Η ρύθμιση που προτείνει ο υπουργός Ανάπτυξης (στην πραγματικότητα, έχει επινοηθεί από το νομικό επιτελείο της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών...) ορίζει ότι κάθε δανειολήπτης, για να έχει δικαίωμα να ρυθμίσει και να «κουρέψει» τα χρέη του, βάσει του νόμου για τους υπερχρεωμένους, θα πρέπει από τη στιγμή που θα υποβάλλει τη σχετική αίτηση και μέχρι αυτή να υπάρξει το τελικό αποτέλεσμα (ρύθμιση με δικαστική απόφαση, ή με εξωδικαστικό συμβιβασμό) θα πρέπει να πληρώνει στις τράπεζες τουλάχιστον το 10% των μηνιαίων δόσεων που αναλογούν στα χρέη του. Σε κάθε περίπτωση, το ποσό που θα πληρώνει μέχρι να φθάσει στον... παράδεισο της ρύθμισης δεν μπορεί να είναι χαμηλότερη από 40 ευρώ για καθεμιά από τις δανειακές συμβάσεις.
• Στην πράξη αυτό θα οδηγήσει στον απόλυτο παραλογισμό: δανειολήπτες που δηλώνουν ότι βρίσκονται σε απόλυτη οικονομική αδυναμία, γι’ αυτό και διεκδικούν ρύθμιση των οφειλών τους, θα καλούνται να πληρώνουν δυσβάστακτα ποσά στις τράπεζες, κινδυνεύοντας, αν δεν πληρώνουν, να χάσουν το δικαίωμα ρύθμισης των οφειλών και να μείνουν στο έλεος των τραπεζών, που θα μπορούν να κατασχέσουν ακόμη κα την πρώτη κατοικία τους.
• Για παράδειγμα, ένας δανειολήπτης που χρωστάει 200.000 ευρώ από δέκα διαφορετικές δανειακές συμβάσεις (π.χ.: οκτώ πιστωτικές κάρτες και δύο καταναλωτικά δάνεια), θα πρέπει να πληρώνει τουλάχιστον 400 ευρώ το μήνα, αφού θα είναι υποχρεωμένος να πληρώνει τουλάχιστον 40 ευρώ για κάθε προϊόν καταναλωτικής πίστης, μέχρι να υπάρξει οριστική ρύθμιση της οφειλής του. Πολλοί δανειολήπτες δεν θα μπορούν να πληρώνουν τέτοια ποσά, οπότε θα χάνουν το δικαίωμα για ρύθμιση και θα βρίσκονται στο έλεος της τράπεζας, άλλοι θα πρέπει να θυσιάσουν ακόμη και τη διατροφή των παιδιών τους, για να μείνουν συνεπείς! Αντίθετα, με βάση τη σημερινή μορφή του νόμου Κατσέλη, ο δανειολήπτης έχει τη δυνατότητα να σταματήσει να πληρώνει τις τράπεζες, μέχρι να ρυθμισθεί η οφειλή του και παίρνει μια «βαθιά ανάσα».
• Σε κάθε περίπτωση, η ρύθμιση Χατζηδάκη αποτελεί... βούτυρο στο ψωμί των τραπεζιτών, οι οποίοι θα είναι κερδισμένοι σε κάθε περίπτωση: αν ο δανειολήπτης πληρώνει την ελάχιστη δόση, οι τράπεζες όχι μόνο θα μπορούν να εισπράττουν σημαντικά ποσά από προβληματικά δάνεια, αλλά θα μπορούν λογιστικά να μεταφέρουν αυτά τα δάνεια από τα οριστικά μη εξυπηρετούμενα στα ρυθμισμένα, μειώνοντας τις απαιτούμενες προβλέψεις για επισφάλειες, που επιβαρύνουν τα κέρδη και τα κεφάλαιά τους. Αν ο δανειολήπτης αδυνατεί να πληρώσει έστω και την ελάχιστη δόση, θα μπορούν να εξαπολύσουν εναντίον του χωρίς άλλες καθυστερήσεις όλα τα εισπρακτικά τους «όπλα» και να «βάλουν στο χέρι» ακίνητα, αυτοκίνητα, καταθέσεις, απαιτήσεις από τρίτους κ.α.

Μεγάλο ενδιαφέρον έχουν, όμως, άλλες πέντε παρατηρήσεις της κ. Κατσέλη για το νομοσχέδιο Χατζηδάκη:

•  Η υποχρέωση προσκόμισης πλήθους εγγράφων ήδη από το στάδιο της υποβολής της αίτησης επιβαρύνει τη διαδικασία, θα οδηγήσει σε απόρριψη πολλών αιτήσεων για τυπικούς λόγους και αποτελεί και αρνησιδικία.
•  Η αύξηση της περιόδου ρύθμισης των χρεών από τέσσερα σε (μέχρι) πέντε έτη δεν διευκολύνει την προοπτική των δανειοληπτών για μία ταχύτερη έξοδο από το καθεστώς της υπερχρέωσης και ένα νέο οικονομικό ξεκίνημα.
• Η έναρξη της περιόδου ρύθμισης των χρεών με την κατάθεση της αίτησης δεν διασφαλίζεται από το περιεχόμενο των διατάξεων και στην ουσία λειτουργεί ευεργετικά υπέρ των τραπεζικών συμφερόντων.
• Ο εξωδικαστικός συμβιβασμός, για τον οποίο είχε προαναγγελθεί η επίτευξή του με τη σύμφωνη γνώμη πιστωτών με το 51% των χρεών, καταργείται και ουσιαστικά αποδυναμώνεται και το στάδιο του δικαστικού συμβιβασμού (που χάριν εντυπώσεων πλέον ονομάζεται «προδικαστικού συμβιβασμού»), καθώς ο οφειλέτης δεν μπορεί να επανέλθει με τροποποιημένο σχέδιο ρύθμισης.
•  Το Σχέδιο Νόμου δεν κάνει ούτε τα ελάχιστα βήματα για επέκταση των θετικών ρυθμίσεων του Νόμου 3869/2010 σε άλλες κατηγορίες που βρίσκονται σε μόνιμη αδυναμία εκπλήρωσης των οφειλών τους ,όπως των αυτοαπασχολούμενων εμπόρων.

Από banks2day